Monthly Archives: januari 2016

  • -

Overdrijven is ook een vak…

‘Ik voel de hete adem in mijn nek’. Dat is een krachtiger uitdrukking dan ‘je onder druk gezet voelen’. En ‘hij is gek’ klinkt toch minder sterk dan ‘hij is zo gek als een deur’. Of als ‘hij heeft de kolder in de kop’. De laatste twee uitdrukkingen worden intensiveringen of versterkingen genoemd. Soms kun je een uitdrukking zó sterk maken dat deze als een overdrijving werkt.

Woorden of woordcombinaties waarmee je de betekenis van een woord kunt benadrukken gebruik je om teksten levendiger te maken. Dat kun je op verschillende manieren doen.

Rijm is van oudsher een effectieve manier om tekst te verlevendigen. Maar men gebruikte rijm vroeger vooral om een tekst beter te kunnen onthouden. Voorbeelden hiervan zijn: ‘een kloek boek’, ‘puur natuur’, ‘groen als gras’, ‘zijdezacht’.

Vergelijkingen zijn vaak erg effectief om een begrip kracht bij te zetten. We vergelijken dan met iets dat – of iemand die – de eigenschap waar het om gaat in kenmerkende mate bezit. Als we van olifanten weten dat ze een bijzonder goed geheugen hebben, dan werkt de vergelijking ‘een geheugen als een olifant’ als versterking of intensivering.
Vergelijkingen kunnen ook bekort worden waardoor er iets wegvalt. Bijvoorbeeld: de vergelijking ‘ergens als een berg tegenop zien’. Bergen kunnen hoog, onherbergzaam en steil zijn. Van onderaf kun je er dus tegenop kijken. De volledige vorm van de vergelijking luidt dan ook ‘ergens tegenop zien als tegen een berg’. Omdat deze beschrijving nogal lang is, is deze bekort.

Heb je voor je tekst wel eens krachtige uitdrukkingen nodig? Die kun je vinden op http://www.onderwoorden.nl/intensiveringen/: intensiveringen, vergelijken en overdrijven in het Nederlands.

 


  • -

Wollig

De afgelopen drie dagen heersten in het noorden van het land ijzige -of liever gezegd ‘ijzelige’- weersomstandigheden. Met de lage temperaturen waren een wollen trui en wollen sokken waarschijnlijk geen overbodige luxe. Wol houdt je lekker warm!

Maar in het gebruik van de Nederlandse taal heeft het woord ‘wol’ een minder positieve betekenis. Mensen ergeren zich aan wollig taalgebruik. Wat wordt daarmee bedoeld? Wollig taalgebruik is het gebruik van woorden en uitdrukkingen die onduidelijk, dubbelzinnig, misleidend, overbodig of storend zijn. Denk maar aan woorden en uitdrukkingen als ‘alle neuzen dezelfde kant uit’, bekostigingsprikkel, beleidsresistent, implementeren, missiestatement, neerwaarts bijstellen, proactief… Woorden die bij menigeen alleen maar irritatie oproepen.

Wat kun je als tekstschrijver doen om wollig taalgebruik te vermijden? Bepaal van tevoren wat je met je tekst wil bereiken, welke boodschap je wilt overbrengen en voor wie je de tekst schrijft. Zet bij elkaar wat bij elkaar hoort en gebruik zoveel mogelijk concrete woorden. Maak je zinnen niet te lang en gebruik alledaagse taal. Schrijf afkortingen uit. Schrap overbodige woorden. Vermijd voorzetseluitdrukkingen zoals ‘in het kader van’. En wees ook terughoudend in het gebruik van Engelse woorden.

Deze, en nog meer richtlijnen krijgen op de volgende website met vijfentwintig elementaire schrijfregels een humoristische, maar duidelijke uitleg. Als je die regels consequent toepast leidt dat tot een heldere tekst .

De website Vaagtaal bevat nog meer informatie over en een kruistocht tegen wollig taalgebruik. Maar ook een Vaagtaalverkiezing, een jaarlijkse verkiezing van het meest vage woord van het jaar. En enkele oefeningen om van ‘vaagtaal’ ‘graagtaal’ te maken.
Zeer de moeite waard om eens op rond te kijken. Doe je voordeel ermee!

 


  • -

Nieuwjaarswens

Tekstbureau Taalgras wenst iedereen een heel goed, gelukkig, gezond en inspirerend 2016 toe!

Een jaar waarin je naasten (familie en vrienden) een centrale rol in je leven spelen
Een jaar waarin vrede en veiligheid weer een stapje dichterbij komen
Een jaar waarin jij de doelen die je jezelf hebt gesteld, daadwerkelijk bereikt
Een jaar waarin ik je op tekstueel gebied kan helpen om je doelen te bereiken
Een jaar waarin ……. (vul zelf je eigen wensen maar in)
Nieuwjaarskaart 2016


Tekstbureau Taalgras: voor effectieve schriftelijke en digitale communicatie